1. Kalonji - thì là đen là gì?

Kalonji, còn gọi là Nigella sativa, tên tiếng Việt gọi là hạt đen, hoa thì là, thì là đen hoặc rau mùi La Mã, thuộc loài thực vật có hoa hằng năm trong họ Ranunculaceae. Nó có nguồn gốc từ các nước khu vực Đông Âu (như Romania, Cyprus và Bulgaria) và Tây Á (như Iran, Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ).

Ngoài ra, theo bằng chứng các khảo cổ học cho thấy kalonji đã xuất hiện từ ba thiên niên kỷ trước, như người ta phát hiện ở một số địa điểm từ thời Ai Cập cổ đại ở lăng mộ Tutankhamun và trong một bình cổ vật Hittite ở Thổ Nhĩ Kỳ vào thiên niên kỷ thứ 2 TCN.

Ngày nay, thì là đen được trồng phổ biến ở phần lớn các nước châu Âu, Bắc Phi và khu vực phía đông của Myanmar.

Đặc điểm cây thì là đen

Chiều cao cây phát triển từ 20 - 30cm, hoa màu trắng xanh nhạt có từ 5 - 10 cánh hoa. Quả nang, gồm có 3 - 7 quả nang mọc cụm với nhau. Mỗi quả nang chứa nhiều hạt thì là đen, được sử dụng để làm gia vị trong chế biến và trong y học thảo dược hỗ trợ điều trị một số loại bệnh, nhất là tiểu đường, viêm khớp, đau nhức và tiêu hóa.

Hạt thì là có hương vị hơi giống khói và hơi đắng.

2. Công dụng của thì là đen

Cung cấp chất chống oxy hóa

Hạt thì là đen có chứa chất chống oxy hóa, đây là chất có khả năng trung hòa các gốc tự do gây hại trong cơ thể và ngăn chặn quá trình oxy hóa diễn ra trên tế bào, nhờ đó mà phòng chống được nhiều bệnh tật như ung thư, béo phì, tiểu đường và bệnh tim.

Ngoài ra, một số hợp chất khác được tìm thấy trong hạt thì là đen như carvacrol, thymoquinone, 4-terpineol và t-anethole đều có đặc tính chống oxy hóa mạnh có lợi cho sức khỏe con người.

Hỗ trợ giảm cholesterol

Hạt thì là đen - kalonji có thể làm giảm lượng cholesterol tổng thể một cách đáng kinh ngạc, gồm cả việc làm giảm cholesterol LDL xấu và cholesterol trung tính. Bằng chứng trong một nghiên cứu gồm có 57 người bị bệnh tiểu đường cho thấy: việc bổ sung hạt thì là đen trong 1 năm có thể làm giảm tổng hàm lượng cholesterol, cholesterol LDL xấu và tăng cholesterol HDL tốt.

Người ta còn phát hiện: dầu của hạt thì là đen có tác dụng nhiều hơn so với hạt thì đen ở dạng bột. Tuy nhiên, việc dùng bột thì là đen lại góp phần làm tăng mức cholesterol HDL tốt hơn so với dạng dầu.

Hỗ trợ phòng chống ung thư

Do chứa nhiều chất chống oxy hóa, hạt thì là đen có tác dụng phòng chống ung thư. Chẳng hạn, hợp chất thymoquinone có thể gây chết tế bào ung thư máu. Ngoài ra, chiết xuất từ hạt thì là đen còn giúp vô hiệu hóa tế bào ung thư vú và nhiều loại ung thư khác như ung thư tuyến tụy, ung thư cổ tử cung, ưng thư phổi, tuyến tiền liệt, ruột kết và da.

Có thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn

Hạt thì là đen có đặc tính kháng khuẩn nên có thể chống lại một số chủng vi khuẩn cũng như các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm, từ nhiễm trùng tai đến nhiễm trùng vi khuẩn.

Chẳng hạn, trong một nghiên cứu được tiến hành ở trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng da do vi khuẩn tụ cầu, người ta phát hiện việc điều trị bệnh bằng hạt thì là đen có hiệu quả như một loại thuốc kháng sinh.

Hay trong một nghiên cứu khác, người ta đã sử dụng kalonji - hạt thì là đen để ức chế sự phát triển của MRSA (vi khuẩn tụ cầu vàng kháng methicillin), thường thấy từ vết thương ở những bệnh nhân tiểu đường.

Hỗ trợ giảm viêm

Viêm là phản ứng của hệ miễn dịch giúp bảo vệ cơ thể chống lại sự nhiễm trùng hoặc thương tích. Viêm mãn tính thường gây ra nhiều loại bệnh, gồm có ung thư, tiểu đường và bệnh tim.

Nghiên cứu gồm có 42 người bị viêm khớp dạng thấp, có dấu hiệu giảm viêm và stress oxy hóa khi uống 1.000 mg dầu kalonji hàng ngày, suốt 8 tuần.

Nghiên cứu được tiến hành trong ống nghiệm cho thấy hợp chất thymoquinone (có trong thì là đen) giúp giảm viêm trong tế bào ung thư tuyến tụy.

Bảo vệ và hỗ trợ sức khỏe gan

Gan là bộ phận quan trọng giúp cơ thể loại bỏ độc tố, chuyển hóa và xử lý các chất dinh dưỡng, sản xuất protein và nhiều hóa chất quan trọng khác có lợi cho sức khỏe.

Trong một số nghiên cứu được tiến hành trên cơ thể động vật cho thấy hạt thì là đen - kalonji có thể bảo vệ gan chống lại sự tổn thương, gồm có tác dụng giảm viêm và stress oxy hóa.

Hỗ trợ duy trì lượng đường trong máu

Hàm lượng đường trong máu tăng cao, là nguyên nhân gây ra rất nhiều triệu chứng không tốt cho sức khỏe như tăng cảm giác thấy khát, giảm cân đột ngột, khó tập trung và mệt mỏi. Nếu không kiểm soát tốt lượng đường trong máu có thể dễ đến sự tổn thương thần kinh, thay đổi thị lực, chậm thời gian lành vết thương - nhất là ở người bệnh tiểu đường.

Một nghiên cứu, gồm 94 người, kết quả cho thấy rằng bổ sung hạt thì là đen - kalonji mỗi ngày, trong 3 tháng, làm giảm lượng đường trong máu đáng kể, gồm cả đường huyết trung bình và kháng insulin.

Ngăn ngừa loét dạ dày

Hạt thì là đen có khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày và ngăn ngừa tình trạng vết loét diễn ra, thậm chí mang lại hiệu quả không thua gì so với việc dùng thuốc điều trị loét dạ dày. Ngoài ra, hợp chất trong hạt thì là đen còn bảo vệ niêm mạc dà dày chống lại sự tác động của rượu.

3. Công dụng của dầu thì là đen

Dầu thì là đen là gì?

Dầu thì là đen là loại dầu được chiết xuất từ hạt thì là, cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa không thua gì so với hạt thì là đen.

Công dụng của dầu thì là đen

Hỗ trợ giảm cân

Dầu thì là đen có thể làm giảm chỉ số khối cơ thể (BMI) ở những người thừa cân, hội chứng chuyển hóa và bệnh tiểu đường loại 2.

Bằng chứng trong một nghiên cứu kéo dài 8 tuần, gồm có 90 phụ nữ ở độ tuổi từ 25 - 50 đang mắc bệnh béo phì, khi được áp dụng chế độ ăn ít calo và bổ sung khoảng 1g dầu hạt thì là đen trong mỗi bữa ăn, cụ thể 3g/ngày. Kết quả cho thấy nhóm người dùng dầu hạt thì là đen giảm được cân nặng, số đo vòng eo, hàm lượng cholesterol trung tính và cholesterol LDL xấu đáng kể.

Hỗ trợ điều trị mụn trứng cá

Việc thoa kem dưỡng da có chứa 10% tinh dầu hạt thì là đen có thể làm giảm tỷ lệ mụn trứng cá sau 2 tháng sử dụng. Đây là kết quả nghiên cứu đã đăng trên Journal of Dermatology & Dermatologic Surgery (Tạp chí Da liễu & Phẫu thuật Da liễu), chiếm khoảng 67% sự hài lòng của những người tham gia.

Tốt cho da và tóc

Dầu hạt thì là đen có thể được dùng để thoa trực tiếp lên da và tóc để dưỡng ẩm, nhờ đặc tính kháng chuẩn và chống viêm của hạt thì là đen. Các tình trạng da như mụn, chàm, da khô và bệnh vẩy nến có thể được cải thiện đáng kể sau khi dùng dầu thì là đen.

Ngoài ra, dầu thì là đen còn giúp giảm gàu, làm mềm và tăng độ bóng cho tóc.

Hỗ trợ sức khỏe não bộ

Nhờ hợp chất thymoquinone có trong hạt thì là đen, nên ở dạng dầu nó cũng có thể làm giảm chứng viêm thần kinh, chống lại các rối loại thoái hóa não như bệnh Alzheimer và Parkinson.

Cụ thể, trong một nghiên cứu diễn ra trên 40 người lớn tuổi (có sức khỏe bình thường) khi uống viên nang hạt thì là đen (500mg) 2 lần/ngày, trong suốt 9 tuần, có cải thiện đáng kể về tình trạng ghi nhớ, nhận thức và sự chú ý.

Giúp chữa lành vết thương

Nhờ đặc tính giảm viêm, dầu hạt thì là đen có thể giúp chữa lành vết thương khi có khả năng kích thích các yếu tố tăng trưởng trên da, để thúc đẩy quá trình xuất hiện làn da mới và khỏe mạnh hơn.

Dùng để chế biến các món ăn

Dầu thì là cũng như các loại dầu hạt khác, có thể sử dụng để chế biến nhiều món ăn, như nướng và rưới lên bánh mì, cho thêm vào súp hoặc bất kì món nước nào, trộn chung với nước sốt chấm (như mù tạt).

4. Cách sử dụng thì là đen

Dưới đây là một số gợi ý mà Điện máy XANH muốn chia sẻ cho bạn khi sử dụng thì là đen như sau:

Đối với hạt thì là đen

• Có thể tiêu thụ thì là đen dưới dạng bột hoặc hạt đều được.
• Phần lớn không gây ra tác dụng phụ khi sử dụng hạt thì là đen. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp gây ra tác dụng phụ ở mức độ nhẹ như buồn nôn hoặc đau bụng với việc sử dụng bột thì là đen.
• Cân nhắc khi sử dụng cho người đang dùng thuốc để điều trị bệnh tiểu đường hoặc tuyến giáp, đồng thời nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
• Chỉ nên dùng khoảng 1 - 3g bột thì là đen mỗi ngày.

Đối với dầu thì là đen

• Có thể tiêu thụ ở dạng viên nang hoặc chất lỏng.
• Có thể pha trộn thêm nước cốt chanh hoặc mật ong khi uống, vì dầu hạt thì là đen thường có hương vị mạnh, hơi cay và đắng.
• Nếu chọn dầu hạt thì là đen ở dạng lỏng, thì ưu tiên chọn sản phẩm nguyên chất, không pha thêm bất kì thành phần nào khác.
• Nên chọn nơi bán có uy tín, thương hiệu và nguồn gốc rõ ràng.
• Dầu thì là không có tác dụng thay thế cho thuốc chữa bệnh mà chỉ có công dụng hỗ trợ. Chẳng hạn, với người bệnh hen suyễn thì nên uống 1mg viên nang dầu thì là đen mỗi ngày, trong 4 tháng, hoặc với người giảm cân và giảm lượng đường trong máu thì chỉ nên tiêu thụ khoảng 2 - 3g dầu thì là đen mỗi ngày, trong 8 - 12 tuần.

Hy vọng những thông tin được chia sẻ phía trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về kalonji - thì là đen là gì? Dầu thì là đen là gì? Công dụng và cách sử dụng thì là đen ra sao rồi nhé!

*Tổng hợp và tham khảo thông tin từ nhiều nguồn như Wikipedia và Healthline.